[Ì. Ãðóøåâñüêèé. ²ñòîð³ÿ Óêðà¿íè-Ðóñè. Òîì IX. Ðîçä³ë VIII.]

Ïîïåðåäíÿ     ÒÎÌ IX     Íàñòóïíà





ÒÎÌ IX

Ðîçä³ë VIII. ÂΪÍͲ ÎÏÅÐÀÖ²¯ ² ÄÈÏËÜÎÌÀÒÈ×Ͳ ÏÅÐÅÃÎÂÎÐÈ 1654 ÐÎÊÓ.





ÑÈËÊÓÂÀÍÍß ÏÎËÜÙ² ÂÅÐÍÓÒÈ ÑÎÁ² ÓÊÐÀ¯ÍÓ-ÂÀÐØÀÂÑÜʲ ÍÀÐÀÄÈ ÍÀÄ ÍÀÑ˲ÄÊÀÌÈ ÏÅÐÅßÑËÀÂÑÜÊÎÃÎ ÀÊÒÓ, ÁÎÐÎÒÜÁÀ Ç ÎÏÎÇÈÖ²ªÞ ÏÀÐÀ˲ÇÓª ÅÍÅÐ¥²Þ ÓÐßÄÓ, ÊÎÐÎ˲ÂÑÜʲ ÓͲÂÅÐÑÀËÈ ÄÎ ÓÊÐ. ËÞÄÍÎÑÒÈ.


ÌÎÁ²Ë²ÇÀÖ²ß ² ÍÀÑÒÓÏ ÍÀ ÏÎIJËËÞ, ÍÀÑÒÓÏ ÍÀ ѲÂÅÐÙÈͲ ² ÍÀ ÂÎËÈͲ, ÂÅËÈÊÎÄÍ²É ÐÅÉÄ ÍÀ ÁÐÀÑËÀÂÙÈͲ, ÌÀÐØ ÊÎÐ. ÃÅÒÜÌÀÍÀ Ï²Ä ÏÐÈËÓÊÓ, ÍÀÏÀÄ ÍÀ ÁÓØÓ, ÍÀÑÒÓÏ ÍÀ ÁÐÀÑËÀ ² ÂÈÍÍÈÖÞ, ÌÀÐØ ÍÀ ÓÌÀÍÜ, ÍÅÂÄÀËÈÉ ÏÐÈÑÒÓÏ, ²ÄÑÒÓÏ ÍÀ ÁÐÀÑËÀÂ Ï²Ä ÊÐÀÑÍÅ.


ÒвÂÎÃÀ ÍÀ ÓÊÐÀ¯Í², ÍÅÂÄÎÂÎËÅÍͪ Ç ÊÀÌÏÀͲ¯  ÏÎËÜÙ², ÏËßÍÈ ÌÈÐÍί ²ÍÒÐÈ¥È, ÏÅÐÅÃÎÂÎÐÈ ÕÌ. Ç ÐÀÄÈÂÈËÎÌ ×ÅÐÅÇ ÀÍÒÎÍÀ ÆÄÀÍÎÂÈ×À ² ÒÎÂ., Ì²Ñ²ß ßÊÈÌÎÂÈ×À.


ÄÈÏËÜÎÌÀÒÈ×Ͳ ÇÍÎÑÈÍÈ ÂÅÑÍÈ ² ˲ÒÀ 1654: ÇÀÕÎÄÈ Â ÊÐÈÌÓ, ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÑÀÂÈ×À, ËÈÑÒ ÃÅÒÜÌÀÍÀ 16 ʲÒÍß, ËÈÑÒ ÄΠ²ÇÈÐß, ÕÀÍ ÄÎÌÀÃÀªÒÜÑß ÐÎÇÐÈÂÓ Ç ÌÎÑÊÂÎÞ, ÃÅÒÜÌÀÍ ÄÎÌÀÃÀªÒÜÑß ÏÎÌÎ×È ÕÀÍÈ ÏÐÎÒÈ ÏÎËÜÙ², Ì²Ñ²ß ßÑÊÓËÜÑÊÎÃÎ.


ÑÒÀÍÎÂÈÙÅ ÏÎÐÒÈ, ÊÎÇÀÖÜÊÅ ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ Ó ÑÓËÒÀÍÀ, ÒÓÐÅÖÜÊÅ ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ Ó ÃÅÒÜÌÀÍÀ, ÄÈÐÅÊÒÈÂÈ ÕÀÍβ, ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÕÀÍÀ ÄÎ ÃÅÒÜÌÀÍÀ, ÀÂIJªÍÖ²ß Ó ÃÅÒÜÌÀÍÀ 9 (19) ÒÐÀÂÍß, ÄÎÌÀÃÀÍÍß ÕÀÍÀ.


ÏÅÐÑÏÅÊÒÈÂÈ ÏÎÕÎÄÓ ÍÀ ÌÎÑÊÂÓ, ÍÅÁÅÇÏÅ×Ͳ ÄËß ÊÎÇÀ××ÈÍÈ ÍÀÑ˲ÄÊÈ ¯¯ ÑÎÞÇÓ Ç ÌÎÑÊÂÎÞ. ÌÎÑÊÎÂÑÜʲ ÏËßÍÈ ÍÀ ÐÓÌÓÍÑÜʲ ÂΪÂÎÄÑÒÂÀ, ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÑÀÌÀÐÈÍÀ, ÄÂÎËÈ×ÍÀ ÏÎ˲ÒÈÊÀ ÂΪÂÎÄÈ ÑÒÅÔÀÍÀ, ÏÎÑÈËÊÀ Â Ñ²É ÑÏÐÀ² ÄßÊÀ ÏÅÐÔÈÐÜÅÂÀ ÄÎ ÃÅÒÜÌÀÍÀ. ÏÎ˲ÒÈÊÀ ÌÓÍÒßÍÑÜÊÎÃÎ ÂΪÂÎÄÈ. ²ÄÍÎÂËÅÍͪ ÇÍÎÑÈÍ ÓÊÐÀ¯ÍÈ Ç ÐÀÊÎÖ²ªÌ, ÏÎ˲ÒÈÊÀ ÐÀÊÎÖ²ß-ÉÎÃÎ ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÍÀ ÑÎÉÌ É ÏÅÐÅÃÎÂÎÐÈ Ç ÐÀÄÈÂÈËÎÌ Â Ê²ÒͲ.


ÌÎÑÊÎÂÑÜÊÈÉ ÍÀÑÒÓÏ ÍÀ ÏÎËÜÙÓ: ϲÄÃÎÒÎÂÊÀ ² ÏËßÍÈ ÎÏÅÐÀÖ²É, ÂÅÑÍÀ 1654, ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÏÓÇÈËÅÂÈ×À Â²Ä ÏÎËÜÑÜÊÈÕ ÌÀ¥ÍÀҲ ÄÎ ÌÎÑÊÎÂÑÜÊÈÕ ÁÎßÐ, ÌÎÑÊÎÂÑÜÊÀ ²ÄÏβÄÜ, ²ÄÎÇÂÀ ÄÎ Á²ËÎÐÓÑÜÊί ËÞÄÍÎÑÒÈ. ÏÎÕ²Ä ÇÎËÎÒÀÐÅÍÊÀ ÍÀ Á²ËÎÐÓÑÜ, ÏËßÍ ÎÏÅÐÀÖ²É, Ç̲ÍÈ Â ÐÎÑÏÎÐßÄÆÅÍÍßÕ, ÏÎÑÈËÊÀ Ç ÖÜÎÃÎ ÏÐÈÂÎÄÓ ÄÎ ÃÅÒÜÌÀÍÀ ϲÄÄß×ÎÃÎ ÑÒÀÐÊÎÂÀ, ÂÈÕ²Ä Â ÏÎÕ²Ä ÖÀÐß, ѲÄ×ÅÍÍß ÖÀÐÑÜÊί ËÀÑÊÈ ÃÅÒÜÌÀÍβ, ÏÐÈÏÈÍÅÍÍß ÏÅÐÅÏÈÑÈ ÄÎÕÎIJÂ; ÏÎÑÈËÊÀ ÇÎËÎÒÀ ²ÉÑÜÊÓ Ç ÏÐÎÒÀÑÜÅÂÈÌ, ÄÎÌÀÃÀÍÍß ÐŪÑÒÐÓ, ÑÒÀÐÊÎÂ Ó ÃÅÒÜÌÀÍÀ, 10-12 (20-22) ×ÅÐÂÍß, DzÁÐÀͲ ÍÈÌ Â²ÑÒÈ, ÏÅÐØÅ ØÂÅÄÑÜÊÅ ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ Ó ÃÅÒÜÌÀÍÀ, ØÂÅÄÑÜÊÀ ÄÅÊËßÐÀÖ²ß ² ²ÄÏβÄÜ ÃÅÒÜÌÀÍÀ. ÃÅÒÜÌÀÍ Ó Êȯ² — ÊÎÍÔÅÐÅÍÖ²ß Ç ÂΪÂÎÄÎÞ À. ÁÓÒÓÐËÈÍÈÌ, ËÈÑÒ ÄÎ ÖÀÐß Ç ßÊÈÌÅÍÊÎÌ 1 (10) ËÈÏÍß, ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÄÎ ÄÎÍֲ ÑÓÕÈͲ.


ÑÌÅÐÒÜ ÕÀÍÀ, ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÄÎ ÊÐÈÌÓ ² ÖÀÐÃÎÐÎÄÓ. ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ×Î¥ÎËß Â²Ä ÌÎËÄÀÂÑÜÊÎÃÎ ÂΪÂÎÄÈ, ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÌÓÍÒßÍÑÜÊÅ.


ÓÊÐÀ¯ÍÑÜÊÎ-ÌÎÑÊÎÂÑÜÊÀ ÊÎÎÏÅÐÀÖ²ß- ˲ÒÎ-ÎѲÍÜ 1654 Ð.: ÖÀÐÑÜÊÅ ÇÎËÎÒΠ ²ÉÑÜÊÓ, ÊËÎÏÎÒÈ Ç ÐÎÇÄÀ×ÅÞ, ÏÎÁÎÞÂÀÍÍß Â ÑÏÐÀ² ÐŪÑÒÐÓ, ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÏÎËÎÆÍÎÃÎ. ÃÅÒÜÌÀÍÑÜʲ ÐÅËßÖ²¯ Ç ÑÅÐÏÍß, ÊÎÇÀÖÜʲ ϲÄ'¯ÇÄÈ ² ÌÎÐÑÜʲ ÏÎÕÎÄÈ.


ÎÏÅÐÀÖ²¯ ÍÀ Á²ËÎÐÓѲ, ÇÎËÎÒÀÐÅÍÊÎ ² ÉÎÃÎ ØÒÀÁ, ¯Õ ÒÀÊÒÈÊÀ, ÏÎØÈÐÞÂÀÍͪ ÊÎÇÀÖÜÊί ÒÅÐÈÒÎв¯, ÇÄÎÁÓÒÒª ÃÎÌËß, ×È×ÅÐÑÜÊÀ, Í. ÁÈÕÎÂÀ, ÑÓÏÅÐÍÈÖÒÂÎ Ç ÏÎÊËÎÍÑÜÊÈÌ, ÔÈËÈÌÎÍÎÂÈ× ÎÑÒÅвÃÀª ÌÎÃÈ˲ÂÖ²Â Â²Ä ÌÎÑÊÂÈ, ÂÅÐÁÎÂÀÍͪ ÄÎ ÊÎÇÀÖÜÊÎÃΠ²ÉÑÜÊÀ, ÄÎÌÀÃÀÍÍß ÇÎËÎÒÀÐÅÍÊÀ.


ÍÀÊÀÇ ÃÅÒÜÌÀÍβ ÉÒÈ Ï²Ä ËÓÖÜÊ, ÃÅÒÜÌÀÍ Ó Êȯ²,  ÑÅÐÏͲ 1654, ²ÑÒÈ ÒÀÔËÀвß-ÏÐÎ ÇÍÎÑÈÍÈ ÌÈÒÐÎÏÎËÈÒÀ Ç ÊÎÐÎËÅÌ.


ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÑÒÐΪÑÊÓËÀ. ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÐÆÅÂÑÊÎÃÎ, ÃÅÒÜÌÀÍ ÎÒßÃÀªÒÜÑß Â²Ä ÏÎÕÎÄÓ Ï²Ä ËÓÖÜÊ, ÐÆÅÂÑÊÈÉ ÏÅÐÅÊÎÍÓª ÉÎÃÎ; ²ÄÎÌÎÑÒÈ Ç²ÁÐÀͲ ÐÆÅÂÑÊÈÌ, ÌÎËÄÀ²ß, ÌÓÍÒßÍÅ, “ÑÅÐÁÑÜʲ ÊÀÏÈÒÀÍÈ ÌÓÍÒßÍÑÜÊί ÇÅÌ˲”, ÄÎÍÑÜʲ ÏÎÕÎÄÈ ÍÀ ÌÎÐÅ, ËÈÑÒ ÃÅÒÜÌÀÍÀ ÄÎ ÖÀÐß 4 ÂÅÐÅÑÍß. ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÄÀÍÈËÀ ÂÈÃÎÂÑÜÊÎÃÎ, ÖÀÐÑÜʲ ÍÀÄÀÍÍß ÐÎÄÈͲ ÂÈÃÎÂÑÜÍÈÕ.


ÏÎÕ²Ä ÃÅÒÜÌÀÍÀ ÍÀ ÂÎËÈÍÜ Ç À. ÁÓÒÓÐËÈÍÈÌ-ÌÀÐØ Ï²Ä ÁÅÐÄÈײÂ, ÐÅËßÖ²ß Ç ßÊ. ÑÎÌ×ÅÍÊÎÌ, 15 (25) ÂÅÐ., ÖÀÐÑÜÊÅ ÏÎÒÂÅÐÄÆÅÍͪ ÏÎÕÎÄÓ. ÏÐÈÑÈËÊÈ ÐÀÄÈÂÈËÀ-ÆÄÀÍÎÂÈ× Ç ÊÓͲÖÊÈÌ, ÃÅÒÜÌÀÍ ÂÈÑÈËÀª ÆÄÀÍÎÂÈ×À ÄÎ ÖÀÐß, ÍÀÊÀÇ Æ-×Ų, ²ÑÒÈ Ï²Ä'¯ÇIJÂ, ÏËßÍ ÌÎÐÑÜÊÎÃÎ ÏÎÕÎÄÓ.


ÁÓÍÒÈ É Å̲¥ÐÀÖ²ß-ÃÅÒÜÌÀÍ ÏÐÎÕÀª ÍÀÊÀDz ÏÎÃÐÀÍÈ×ÍÈÌ ÂΪÂÎÄÀÌ, ÙÎÁ ÑÂΪ²ËÜÍÈʲ ÍÅ ÏÐÈÉÌÀËÈ, À ÏÎÂÅÐÒÀËÈ ÍÀÇÀÄ. ÃÅÒÜÌÀÍ ÏÐÈÏÈÍߪ ÏÎÕ²Ä ² ÏÎÂÅÐÒÀª Ï²Ä Á²ËÓ ÖÅÐÊÂÓ, ËÅÃÊÎÄÓØͲ ÐÎÇÏÎÐßÄÆÅÍÍß ÖÀÐÑÜÊÎÃÎ ØÒÀÁÓ, ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÊËÈز-ÐÅËßÖ²¯ Ç 22 ÆÎÂÒÍß. ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÄÎ ÐÀÊÎÖ²ß. ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ Â²Ä ÍÎÂÎÃÎ ÕÀÍÀ, ÉÎÃÎ ÓËÜÒÈÌÀÒÓÌ ÃÅÒÜÌÀÍβ, ÊÎËÈ Â²Í ÍŠ²ÄÑÒÀÍÅ Â²Ä ÌÎÑÊÂÈ, ²ÄÏβÄÜ ÃÅÒÜÌÀÍÀ Ç ÊÎÐÑÓÍß 29 ÆÎÂÒÍß Ñ. Ñ., ÏÅÐÑÏÅÊÒÈÂÀ ²ÉÍÈ Ç ÊÐÈÌÎÌ, ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÄÎ ÖÀÐß ÊÎÍÄÐÀÒÅÍÊÀ  ÑÏÐÀ² ÏÎÌÎ×È ÍÀ ÒÀÒÀÐ, ϲÄ'¯ÇÄ ÁÐÀÑËÀÂÑÜÊÎÃÎ ÏÎËÊÓ ² ÅÊÑÏÅÄÈÖ²ß ÃÎв ÏÐÈÏÅÒÒÞ. ²ÍÑÒÐÓÊÖ²ß ÊÎÍÄÐÎÒÅÍÊβ ² ÒÎÂ. ÄÐÓÃÅ ÏÎÑÎËÜÑÒÂÎ ÍÀ Ä²Í ÑÓÕÈͲ.


ÇÀʲÍ×ÅÍͪ ÎÏÅÐÀÖ²ÉÍÎÃÎ ÐÎÊÓ ÍÀ Á²ËÎÐÓѲ-ÖÀÐÑÜÊÀ ÃÐÀÌÎÒÀ Ç ÑÎÌ×ÅÍÊÎÌ 14 (24) ÆÎÂÒ., ÏÎßÑÍÅÍÍß ×ÎÌÓ ÒÐÓÁÅÖÊÎÉ ÍŠϲØΠÍÀ ËÓÖÜÊ. ÇÎËÎÒÀÐÅÍÊÎ Â ÖÀÐÑÜÊ²É ÑÒÀÂÖ², ÉÎÃÎ ÏÎÁÀÆÀÍÍß, ÍÀÄÀÍͪ ÉÎÌÓ ÁÀÒÓÐÈÍÀ ² ÏÎÒÂÅÐÄÆÅÍͪ ÏÐÀ Ì. ͲÆÈÍÀ, ÏÐÎÌÎÂÀ Ì. ÔÈËÈÌÎÍÎÂÈ×À ÄÎ ÖÀÐß Â ÑÏÐÀ² ÂÈÇÂÎËÅÍÍß ÌÀËί ÐÓÑÈ Â²Ä ÏÎËßʲÂ, ÖÀÐÑÜÊÈÉ ÎÁ²ÆÍÈÊ ÄÎ ÊÎÇÀʲÂ, ÄÎÄÀÒÊβ ÏÐÎÕÀÍÍß-Ì. ÈÍ. ÑÎËÈ, ²ËÞÑÒÐÀÖ²ß ÅÊÎÍÎ̲×ÍÈÕ ÓÑÊËÀÄÍÅÍÜ ×ÅÐÅÇ ÓÑÊËÀÄÍÅÍÍß ÏÎ˲ÒÈ×Ͳ.











Ïîïåðåäíÿ     ÒÎÌ IX     Íàñòóïíà

[Ì. Ãðóøåâñüêèé. ²ñòîð³ÿ Óêðà¿íè-Ðóñè. Òîì IX. Ðîçä³ë VIII.]


Âèáðàíà ñòîð³íêà

Àð³ñòîòåëü:   Ïðèçíà÷åííÿ äåðæàâè â ëþäñüêîìó æèòò³ ïîñòຠâ äîñÿãíåíí³ (çà äîïîìîãîþ çàêîí³â) äîáðî÷åñíîãî æèòòÿ, óìîâè é çàáåçïå÷åííÿ ëþäñüêîãî ùàñòÿ. Îñòàííº æ ìîæëèâå ëèøå â óìîâàõ ãðîìàäè. Àäæå ò³ëüêè â ñóñï³ëüñòâ³ ëþäè ìîæóòü ôîðìóâàòèñÿ, âèõîâóâàòèñÿ ÿê ìîðàëüí³ ³ñòîòè. Àð³ñòîòåëü âèçíà÷ຠëþäèíó ÿê ñóñï³ëüíó ³ñòîòó, ÿêà íàä³ëåíà ðîçóìîì. Ïðîòå íåîáõ³äíå âèõîâàííÿ ëþäèíè ìîæëèâå ëèøå â ñïðàâåäëèâ³é äåðæàâ³, äå íàÿâí³ñòü äîáðèõ çàêîí³â òà ¿õ äîòðèìóâàííÿ óäîñêîíàëþþòü ëþäèíó é ñïðèÿþòü ðîçâèòêó â í³é øëÿõåòíèõ çàäàòê³â.   ( Àð³ñòîòåëü )



ßêùî ïîì³òèëè ïîìèëêó íàáîðó íà öié ñòîðiíöi, âèäiëiòü ìèøêîþ ö³ëå ñëîâî òà íàòèñí³òü Ctrl+Enter.

Içáîðíèê. ²ñòîð³ÿ Óêðà¿íè IX-XVIII ñò.